Podatek od kryptowalut – jak obliczyć, jak rozliczyć, gdzie zapłacić?

2019 rok dla wielu inwestorów w kryptowaluty okaże się bardzo owocny. Część osób pojawiła się na tym rynku po raz pierwszy i muszą zmierzyć się z wyzwaniem, którego do tej pory nie podejmowali: Jak rozliczyć podatek od zysku na kryptowalutach? Podpowiadamy nie tylko jak to zrobić, ale też jak uniknąć wpadek i najczęściej powielanych błędów. Pamiętajcie również, że nawet strata na kryptowalutach w 2019 roku może okazać się pozytywem. Rodzi bowiem możliwości oszczędzenia na podatku w przyszłości. 

Kryptowaluty a podatki

Rok 2019 jest w Polsce przełomowy pod względem opodatkowania zysków z kryptowalut. To właśnie teraz obowiązują bowiem nowe zasady rozliczania zysków i strat. Warto się z nimi zapoznać, by nie tracić czasu na tłumaczenie się inspektorom skarbowym, albo – co gorsza – płacić karę za błędy. 

Dobra wiadomość jest taka, że podatek od kryptowalut nie rozróżnia rodzajów kryptowalut. Zatem niezależnie od tego czy handlowaliśmy Bitcoinem, w naszym portfelu znalazło się Ethereum, Litecoin czy inne kryptowaluty – zawsze sposób rozliczenia będzie taki sam. Nie ma też znaczenia fakt czy handlowaliśmy jedną kryptowalutą czy wręcz całą paletą tokenów i coinów.

Jak rozliczyć podatek od kryptowalut

Zysk z kryptowalut rozliczamy w formularzu PIT-38 w rubryce kapitały pieniężne. Warto jednak pamiętać, że rozliczenia zysku z kryptowalut nie można łączyć np. z akcjami czy udziałami w firmach. To osobna pozycja. 

Pamiętaj o najważniejszych wytycznych:

• przychód z obrotów kruptowalutami można zsumować tylko w zakresie innych kryptowalut, nie łącz go z akcjami etc.,
• koszt transakcji kryptowalutami też można zsumować w zakresie wszystkich kryptowalut, ale nie można łączyć go z kosztami obrotu akcjami, udziałami etc.,
• różnica pomiędzy przychodem i kosztem będzie dochodem do opodatkowania, który dopiero teraz należy połączyć z innymi przychodami w formularzu PIT-38.

Jeśli jednak w roku 2019 na kryptowalutach straciliśmy, to nie możemy rozliczać straty przez najbliższe lata – jak jest w przypadku akcji. Można jednak przenieść rozliczenie tych kosztów na kolejny, najbliższy rok podatkowy.

Podatek za kryptowaluty w działalności gospodarczej

Kryptowalutami można handlować nie tylko na własny rachunek, ale także prowadząc działalność gospodarczą. W tym przypadku nie trzeba nawet nimi handlować, bo część przedsiębiorców wypłaca w kryptowalutach pensje albo premie. Różnica w cenie pomiędzy zakupem kryptowaluty, a jej sprzedażą, czyli wypłatą pracownikowi, dla firmy będzie zyskiem, bądź stratą. Trzeba więc także ustalić przychód oraz koszt jego pozyskania.

Ważne: handel kryptowalutami w ramach firmy:

Nie ma możliwości „wrzucenia w koszty” zakupu kryptowalut! Inaczej mówiąc: nie można rozliczać kupna jakiejkolwiek kryptowaluty w celu ograniczenia dochodu firmy, który podlega opodatkowaniu. 

Podatek z kryptowalut

Zysk z obrotu kryptowalutami opodatkowany jest jak każda inna udana inwestycja kapitałowa. Mamy tu bowiem do czynienia z tzw. „podatkiem Belki”, wynoszącym 19 proc. Oczywiście wcześniej odejmujemy od zysku poniesione koszty. Co ważne, podatek płaci się raz w roku, podsumowując wszystkie transakcje. Nie trzeba go odprowadzać po każdej transakcji, jak np. przy zakończeniu lokaty w banku (choć warto pamiętać, że w tym przypadku to bank automatycznie potrąca podatek). 

Wszystkie zyski kapitałowe rozlicza się na jednej deklaracji PIT-38, a podatek płacimy najpóźniej do końca kwietnia następnego roku. 

Strata na kryptowalutach a podatek dochdowy

W przypadku np. inwestowania w akcje giełdowe, stratę można rozliczać w ciągu następujących po niej 5 lat. Strata na handlu kryptowalutami nie pozwala na taką możliwość. A przynajmniej nie w całości, bo stratę można rozliczyć tylko w następnym roku podatkowym.

Według niektórych interpretacji nie chodzi jednak o konkretny rok następujący po stracie, a każdy następny. Nie brakuje opinii, że można nawet „zebrać” straty z kilku lat i rozliczyć je w jednym roku. Warto jednak uważać na taką interpretację, bo – póki co – jasnej wykładni na ten temat nie ma, a bez niej trudno będzie dochodzić swoich praw w starciu ze skarbówką. 

Czym jest przychód z handlu kryptowalutami

W największym skrócie, przychód z handlu kryptowalutami, to wymiana kryptowalut na waluty tradycyjne, ale też towary czy usługi. Wliczamy więc do nich sprzedaż kryptowaluty na giełdzie, obliczając jej wartość po kursie średnim NBP z dnia roboczego poprzedzającego datę uzyskania przychodu. Za datę przychodu uznaje się datę uznania środków na rachunku bankowym. W przypadku otrzymania za kryptowaluty towaru lub usługi nalezy samodzielnie ustalić jej wartość. 

Ważne: przychodem nie jest zamiana jednej kryptowaluty na inną. Powstaje on dopiero wtedy, gdy kryptowaluta zostanie wymieniona na tradycyjną walutę, towar lub usługę.

Koszty uzyskania przychodu z kryptowalut

Każdy podatnik chce oczywiście obniżyć dochód, od którego trzeba zapłacić daninę do państwa, poprzez wykazanie kosztów przychodu. W przypadku kryptowalut wyróżniamy prowizję za zakup, ale jeszcze nie możemy wrzucić do nich kosztu zużytego prądu, kupna urządzeń do kopania kryptowalut, czy programy do obsługi platformy. Kosztem jest natomiast prowizja od sprzedaży.

Ważne: koszty powstają w dniu transakcji.

Co to oznacza? Kupno kryptowaluty pod koniec 2019 roku będzie obarczone kosztem zakupu (prowizji) nawet w przypadku, kiedy kryptowaluty nie sprzedamy do końca roku kalendarzowego. W formularu PIT-38 za rok 2019 będzie więc koszt, a przychód z rozliczonej transakcji (oraz ewentualny koszt np. prowizji za sprzedaż) dopiero w roku, w którym zamienimy kryptowalutę na złotówki.

Bibliografia

1. Kryptowaluty jako elektroniczne instrumenty płatnicze bez emitenta. Aspekty informatyczne, ekonomiczne i prawne, Witold Srokosz, Tomasz Kopyściański
2. Bitcoin jako przedmiot stosunków cywilnoprawnych, Marcin Michna, 2018